کتاب Build a Large Language Model (From Scratch)

کتاب Build a Large Language Model (From Scratch) به شما امکان می‌دهد از صفر شروع کنید و بدون اتکای کامل به کتابخانه‌ها یا مدل‌های آماده یک مدل زبانی بزرگ (LLM) مانند GPT بسازید. نویسنده می‌خواهد نشان دهد که شناخت واقعی وقتی اتفاق می‌افتد که خودتان اجزای اصلی مدل از داده تا آموزش و استقرار  را بسازید.

محتوای کتاب و نکات کلیدی

در این کتاب مراحل زیر به تفصیل و با مثال و کد توضیح داده شده‌اند:

1. مبانی LLM
   آشنایی با چیستی مدل‌های زبانی بزرگ، معمار‌ی‌های پایه مثل ترنسفورمر، توجه (attention) و چگونگی پردازش داده‌های متنی.
2. کار با داده‌های متنی
   مفاهیمی مثل tokenization، embedding‌ها، تبدیل داده‌های متنی به توکن‌ها و شمارش آن‌ها، استفاده از روش‌هایی مثل Byte-Pair Encoding و مدیریت جزئیات موقعیت‌ها (positional encoding).
3. پیاده‌سازی مکانیزم attention
   درک و پیاده‌سازی توجه (self-attention)، توجه causal، multi-head attention و چگونگی Masking (مانع کردن نگاه به آینده در تولید متن) به صورت عملی و با کد پایتون.
4. ساخت مدل GPT از پایه
   طراحی مدل ترنسفورمر decoder-مانند، آموزش مقدماتی (pretraining) روی داده بدون برچسب، و سپس بهبود آن از طریق fine-tuning روی وظایف خاص مانند دسته‌بندی متن و پاسخ‌دهی به دستورها (instruction-following).
5. بارگذاری وزن‌های پیش‌آموزش دیده شده و بهینه‌سازی
   استفاده از وزن‌های پیش‌آموزش‌شده (pretrained weights)، ساخت pipeline آموزش کامل، و استفاده از روش‌هایی برای بهینه‌سازی و کارایی بیشتر مانند LoRA برای fine-tuning مؤثرتر.
6. ملاحظات محدودیت‌ها و عملکرد
   توضیح چالش‌ها مثل منابع مورد نیاز، مقیاس مدل، تأثیر کیفیت داده، و محدودیت‌هایی که مدل‌های بزرگ دارند و چگونه می‌شود در مقیاس کوچک‌تر یا معمولی‌تر هم مدل‌هایی با عملکرد خوب ساخت.

مخاطبان هدف

• کسانی که دانش متوسطی در پایتون و مفاهیم پایه‌ای یادگیری ماشین دارند.
• توسعه‌دهندگان علاقمند به ساخت مدل‌های زبانی اختصاصی
• پژوهشگران و مهندسان هوش مصنوعی که می‌خواهند اجزای درونی مدل‌های زبانی را عمیقاً بفهمند
• دانشجویان دوره‌های یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی و مدل‌های مولد (Generative AI)

نتیجه‌گیری

 Build a Large Language Model (From Scratch) یک منبع عملی و پیشرفته است که نه تنها مفاهیم نظری را به شما می‌آموزد، بلکه شما را وادار می‌کند خودتان هر بخش مهم از ایجاد یک LLM را بسازید. اگر دنبال این هستید که بفهمید «پشت صحنه» مدل‌های مولد چگونه کار می‌کنند، از داده‌‎پردازی و معماری ترنسفورمر تا آموزش و بهینه‌سازی این کتاب تقریباً همه چیز لازم را در اختیار شما می‌گذارد.